Τις τελευταίες δεκαετίες, ο ύπαιθρος χώρος έχει υποστεί ριζικές αλλαγές όσον αφορά την πληθυσμιακή του συρρίκνωση, που σε πολλές περιπτώσεις φτάνει έως και τη δημογραφική κατάρρευση. Μια σειρά από λόγους που σχετίζονται με την απασχόληση και την κατοικησιμότητα στους οικισμούς της υπαίθρου έχουν επιδράσει κατά περίπτωση στην εξέλιξη αυτή. Αντίστοιχες λογικές επικρατούν και για τους κατοίκους των πόλεων, οι οποίοι – αντιμετωπίζοντας προκλήσεις όπως, για παράδειγμα, το κόστος στέγασης και η ποιότητα του περιβάλλοντος – σταθμίζουν τις δυνατότητες εξόδου προς την ύπαιθρο (από-αστικοποίηση). Αν στη συνολική “εξίσωση” εντάξουμε την κινητικότητα των αλλοδαπών μεταναστών, αλλά και των μετακινούμενων γηγενών προς τις πόλεις και το εξωτερικό (ιδιαίτερα κατά την δεκαετία της οικονομικής κρίσης περί το 2010), τότε φαίνεται ότι το πληθυσμιακό και δημογραφικό ζήτημα των περιοχών της υπαίθρου είναι πολύ-παραγοντικό και πολυδιάστατο.
Η ανάλυση των πρόσφατων δημογραφικών εξελίξεων στη Θεσσαλία και τη Μαγνησία, που εξετάζονται σε χαμηλά γεωγραφικά επίπεδα (Δήμοι, Δημοτικές Κοινότητες, Οικισμοί), αναδεικνύει αυτήν την πολυπλοκότητα, καθώς και το ότι οι όποιες πληθυσμιακές δυναμικές και τάσεις διαπιστώνονται συσχετίζονται – κατά το μάλλον ή το ήττον – με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του πληθυσμού και του χώρου (ηλικία, απασχόληση, εξυπηρετήσεις). Αυτές οι δυναμικές είναι, επομένως, το αποτέλεσμα σύνθετων κοινωνικών, οικονομικών και χωρικών αλλαγών, όπως θα δείξουμε εν συντομία στο παρόν.
DEMONEWS τεύχος 50, 2025 – κατεβάστε το πλήρες κείμενο από εδώ.