περίοδο (1998—2003) παρέμειναν θετικά αν και φθίνοντα ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του 2010 οι θάνατοι είναι σταθερά περισσότεροι από τις γεννήσεις. Η πορεία γεννήσεων και θανάτων σε εθνικό επίπεδο καθώς και οι επιπτώσεις της, άμεσες και απώτερες, έχουν προκαλέσει έντονο προβληματισμό και η «υπογεννητικότητα» κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο. Ελάχιστα όμως μέχρι σήμερα μας έχει προβληματίσει η σημαντικά διαφοροποιημένη πορεία γεννήσεων, θανάτων και φυσικών ισοζυγίων σε χαμηλότερα του εθνικού επίπεδα.
Στο σύντομο αυτό κείμενο αναδεικνύουμε τις διαφοροποιήσεις αυτές υπολογίζοντας στους 51 νομούς της χώρας μας τον αριθμό των ετών με αρνητικά φυσικά ισοζυγία (Φ.Ι) τα 45 τελευταία χρόνια (από το 1980 ως και το 2024). Διαπιστώνουμε ότι ενώ σε εθνικό επίπεδο καταγράφονται περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις στα 20 από τα 45 έτη, σε επίπεδο νομών έχουμε 15 νομούς με αρνητικά φυσικά Ισοζύγια για 41 ή και περισσότερα ακόμη από τα 45 χρόνια (!!!) και 3 νομούς (Ρέθυμνο, Δωδεκάνησα και Ηράκλειο) με αρνητικά Φ.Ι. για λιγότερα από 5 χρόνια. Πέντε νομοί κυμαίνονται γύρω από τον μέσο εθνικό όρο (αρνητικά Φ.Ι για 15-25 έτη), ενώ σε άλλους 19 οι θάνατοι υπερτερούν των γεννήσεων για 30 ως 39 από τα 45 έτη. Η διαφορά δε ανάμεσα στις ακραίες περιπτώσεις είναι συνταρακτική. Σε 6 νομούς (Αρκαδία, Λακωνία, Λευκάδα, Μεσσηνία, Φωκίδα και Λέσβο) καταγράφονται περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις για όλη την περίοδο (45 συνεχή χρόνια) ενώ στο Ρέθυμνο για ένα μόνον έτος.
Το ερώτημα που προφανώς τίθεται (« που οφείλονται οι εξαιρετικά διαφοροποιημένες αυτές πορείες; » χρήζει μιας πρώτης απάντησης: διαφοροποιημένη μεταπολεμικά εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση καθώς και διαφοροποιημένη γονιμότητα των γενεών στις εξεταζόμενες ενότητες έχουν οδηγήσει προοδευτικά και σε μια σαφώς διαφοροποιημένη κατανομή του πληθυσμού ανά ηλικία με νομούς που συγκεντρώνουν πολύ περισσοτέρους ηλικιωμένους από νέους -και το αντίστροφο-, με αποτέλεσμα αρνητικά φυσικά ισοζύγια για μακρά σειρά ετών στους πρώτους, και, για μικρό αριθμό στους δευτέρους.